นายคำภู หมีกุล : น้ำหมักชีวภาพ

ประวัติความเป็นมา

คำภู หมีกุล หมอดินอาสาประจำหมู่บ้านโคกล่าม แสงอร่าม มีหน้าที่สำคัญที่เขามุ่งมั่นทำด้วยจิตอาสา ไม่ได้มีค่าจ้าง ค่าแรง นั่นคือ หน้าที่ "หมอดิน" ทุกครั้งที่ชาวบ้านเดือดร้อนเรื่องคุณภาพของดิน ดินเปรี้ยว ดินเค็ม เขาจะทำหน้าหน้าที่ให้ข้อมูลไปจนถึงนำส่งดินไปตรวจเพื่อวิเคราะห์หาส่วนผสมของดินที่ทำให้ดินแปลงนั้นๆ ไม่เหมาะแก่การเพาะปลูกจากนั้นแนะนำให้ทำน้ำหมักจุลินทรีย์ชีวภาพไว้ใช้เอง เพื่อบำรุงสุขภาพของดินอันเป็นทั้งที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารของพืช

รายละเอียดเพิ่มเติม

"เลี้ยงดินให้ดินเลี้ยงพืช" คำกล่าวที่เชื่อมโยงองค์ความรู้ของชาวบ้านที่พยายามศึกษาจนเข้าใจธรรมชาติ ว่าแท้จริงแล้วการบำรุงพืชอาจทำได้โดยการบำรุงดิน โดยมองไปที่ภาพรวมมากกว่าเร่งให้ปุ๋ยหรืออาหารแก่ต้นพืชเท่านั้น เพราะพืชที่แข็งแรงย่อมเกิดจากการกินอาหารที่สมบูรณ์ มีทั้งแร่ธาตุหลัก คือ NPK และแร่ธาตุรองต่างๆ หลายสิบชนิดที่มีอยู่ในดินเหมือนกับคนและสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ที่ต้องกินทั้งอาหารหลักและอาหารเสริม

หมอดินอาสา จึงทำหน้าที่เช่นเดียวกับหมอรักษาสุขภาพคน แต่เป็นไปเพื่อรักษาสุขภาพต้นไม้ที่สาเหตุ

"ผมเป็นคนที่นี่ สนใจเรื่องดินมาตลอดเพราะเห็นเองเลยไงว่าเมื่อก่อนนี้ดินดีนะ แต่หลังๆ มานี่แค่ 10 ปีที่ผ่านมาเอง เราใช้ปุ๋ยเคมีเยอะ แต่ก่อน 30-40 ปีที่แล้วนี้ปลูกข้าวไม่ได้ใช้หรอกนะปุ๋ยเคมี แล้วข้าวก็งามดีไม่ค่อยเป็นโรค แข็งแรงดี พอมาใช้ปุ๋ยเคมีก็เริ่มเป็นโรค ดินก็ดาน พัฒนาที่ดินเขาก็เริ่มมาจัดตั้ง "หมอดินอาสา" อย่างน้อยต้องมีบ้านละ 1 คนเพื่อประสานงานกับพัฒนาที่ดินจังหวัด บางครั้งเขาก็จะเออาไดโนไมท์ หรือเอาปอเทืองมาแจกพร้อมสอนวิธีปรับปรุงดินแบบที่เรียกว่าปุ๋ยพืชสด ส่วนอีกวิธีนึงที่ทำได้ง่ายๆ คือหยุดการเผาตอซัง แต่เปลี่ยนเป็นไถกลบตอซังไปด้วยเลย ซังข้าวก็ไม่ต้องเผา เผาแล้วดินมันเสีย ผมไม่เผาแต่คนอื่นเขาก็เผาอยู่ ผมไปแนะนำไม่ให้เผาบางคนเขาก็เชื่อ เขาบอกว่าเผาให้ไข่แมลงตาย แต่ผมว่าไข่แมลงนะมันไม่ตายหรอก เพราะว่ามันอยู่ในดิน ความร้อนไม่ถึงหรอก พอฝนตกมาก็ออกมาใหม่" คำภู หมีกุล บอกเล่าถึงความชื่นชอบในดินของตัวเองมาแต่ไหนแต่ไร และสำทับว่า "...ตอนหลังก็ต้องใส่ 2 ไร่ต่อกระสอบ ไร่ละ 25 กิโลประมาณนั้น แต่ตามปกติก็จะใช้ 20 กิโลต่อไร่ ราคากระสอบละ 800 บาทพอเราทำนาข้าวใส่รอบเดียวพอ เพราะว่าดินมันดีอยู่ ยาฆ่าแมลงไม่ต้องใส่ พอเรามาทำปุ๋ยหมัก ค่าปุ๋ยไร่ละ 800 ก็หายไป เพราะว่าเราใช้น้ำหมักแล้วก็เศษฟาง ก็ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ดี"

เทคนิคการกำจัดยูคา

ต้นยูคาลิปตัส กลายมาเป็นไม้ยอดฮิตในบ้านเรามาพักหนึ่งแล้ว ด้วยความที่เป็นต้นไม้ที่ต้นตั้งตรงสวยงาม มีใบไม่มากนักและมีเนื้อไม้ที่เหมาะสมสำหรับทำไม้แบบ ทำงานก่อสร้าง ทำงานเฟอร์นิเจอร์และอื่นๆ จึงทำให้เกิดการปลูกอย่างแพร่หลายจนมาพบว่าการปลูกยูคานั้นทำให้ดินดาน แห้งแล้งเร็วกว่าปกติ จึงมีการรณรงค์ไม่ให้ปลูกยูคาลิปตัสกัน

"เวลาปลูกข้าว มันก็ดูดน้ำ ดูดปุ๋ยกันหมด ข้าวไม่ได้กินหรอกข้างๆ เวลาน้ำขังแป็บเดียวน้ำก็หายหมดแล้ว ยูคาดูดน้ำไปนี่ก็จะตัดทิ้งหมดแล้ว ไม่เอาแล้ว แต่ว่าตัดมันก็ไม่ตายนะ เขาบอกว่าต้องหยอดราวน์อัพ นี่แสดงว่าเขาทำจริงนะ เพราะเมื่อก่อนหน้านี้เขาโฆษณาว่า ปลูกทีเดียวแล้วไม่ต้องปลูกหน่ออีกนะ" คำภู หมีกุล เล่าขำ ขำ กับเรื่องราวที่เกิดขึ้นจริง แต่เป็นความจริงบนความเจ็บปวด

น้ำหมักชีวภาพ
สูตรที่ 1 หมักเศษอาหาร เศษอาหาร 30 กิโลกรัม
กากน้ำตาล 5 ลิตร
นำส่วนผสมทั้งหมดหมักรวมกันทิ้งไว้ไม่ต่ำกว่า 15 วัน
อัตราการใช้ น้ำหมักที่กรอง 5 ลิตร ผสมน้ำ 20 ลิตร

สูตรที่ 2 น้ำหมักปุ๋ย
ฟาง 100 กิโลกรัม
ปุ๋ยคอก(มูลวัว) 1 กระสอบ
ปุ๋ยยูเรีย 1 กิโลกรัม
น้ำหมักเศษอาหารหรือหัวเชื้อ พด.2 10 กิโลกรัม

ใส่ฟางในรางไม้ขนาด 2x2 เมตร สูง 1 ฟุตโรยด้านบนด้วยปุ๋ยคอก รดน้ำหมัก เศษอาหาร หรือน้ำ พด.2 ให้ชุ่ม ทับอีกชั้นด้วยฟางและราดน้ำหมักหัวเชื้อ พด.2 ซ้ำ ทำซ้ำแบบเดียวกันประมาณ 2-3 ชั้น จากนั้นคลุมด้วยผ้าทิ้งไว้ 3 วัน เปิดผ้าออก คลุกเคล้าส่วนผสมต่างๆ ให้เข้ากันคลุมทิ้งไว้เหมือนเดิม ทิ้งกองฟางหมักไว้อีก 7 วัน สามารถเปิดน้ำไปใช้เป็นปุ๋ยบำรุงพืชได้ดี ทำให้พืชแข็งแรงสมบูรณ์

เคล็ดลับ : เกษตรกรไม่ควรเผาตอซัง แต่ควรใช้น้ำหมักเศษอาหาร ฉีดพ่นตอซัง ก่อนไถกลบจะช่วยย่อยสลายตอซังให้เป็นปุ๋ยพืชสด ช่วยบำรุงดินได้

คติประจำใจ

ทำนาต้องอดทน ทำไป ทำไป ๘ ปี รู้ผล เพราะว่ามันต้องใช้เวลานะ หัวใจสำคัญคือ ต้องขยันหน่อย ไม่ต้องขยันหลาย ขยันนิดหน่อยพอ ค่อยทำ ค่อยไป สม่ำเสมอ อดทนอย่าใจร้อน