“กาแฟขุนน่าน” จากความอุดมสมบูรณ์ของน้ำ ดิน และองค์ความรู้ ความเข้มแข็งของเกษตรกรนำพาสู่แบรนด์กาแฟสากล

จากปี 2556 ที่มีการปลูกกาแฟต้นแรก ผ่านมา 4 ปี ต้นกาแฟก็ให้ผลผลิตสมบูรณ์เต็มที่ ทำให้ชาวบ้านมีรายได้ จากปีแรกที่เฉลี่ยอยู่ที่รายละ 20,000 - 30,000 บาท ในพื้นที่ปลูกไม่กี่ร้อยตารางวา กระโดดขึ้นมาเป็นปีละ 80,000 บาท เพิ่มเป็น 120,000 บาทต่อรายและคงเส้นคงวามาโดยตลอด    จากการขายกาแฟแบบเชอร์รี่ในราคากิโลกรัมละ 20 บาท

สาเหตุที่รายได้ของเกษตรกรผู้ปลูกกาแฟก้าวกระโดด นับตั้งแต่ปี 2560 มานั้น เกษตรกรผู้ปลูกกาแฟให้ข้อมูลว่า เพราะเป็นช่วงเวลาที่ต้นกาแฟเริ่มสมบูรณ์เต็มที่ และการมีน้ำเพื่อการเกษตรอย่างเพียงพอ มีดินที่มีความอุดมสมบูรณ์  

หลังจากที่สถาบันปิดทองหลังพระฯ ดำเนินการพัฒนาแหล่งน้ำ ปรับปรุงบำรุงดินในพื้นที่ และเชื่อมโยงกับมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ เข้ามาให้องค์ความรู้ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำและปลายน้ำ ตั้งแต่วิธีการเพาะ วิธีปลูก การวางแปลง การดูแลรักษา การเก็บเกี่ยวที่ถูกต้อง รวมทั้งการให้ความช่วยเหลือด้านการตลาด

จากระยะแรกที่มีการจำหน่ายผลผลิตกาแฟให้กับมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ ซึ่งได้นำกาแฟจากพื้นที่ต้นแบบปิดทองหลังพระฯ ไปผลิตเป็นกาแฟสำเร็จรูป ภายใต้แบรนด์ “กาแฟดอยตุง” จำนวน 20 ตันจากผลผลิตทั้งหมดที่มีอยู่ปีละ 30 ตัน  ซึ่งปัจจุบันกาแฟจากที่นี่ มีการนำไปผลิตและจำหน่ายไปทั้งใน      และต่างประเทศแล้ว ด้วยคุณภาพของกาแฟที่ได้รับการยอมรับว่ามีรสชาติเข้มข้น หอมกรุ่น และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว

รวมทั้งมีการเปิดเป็นร้านกาแฟเพื่อให้บริการนักท่องเที่ยว ที่เดินทางขึ้นมาเยี่ยมชมดอยเขาขุนน่าน

เกษตรกรผู้ปลูกกาแฟ ยังมีแนวคิดที่จะพัฒนาอาชีพปลูกกาแฟให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น จากการขายผลกาแฟเชอร์รี่ในราคากิโลกรัมละ 20 บาทที่เป็นอยู่ หากมีการพัฒนาต่อเป็นการขายกะลา ราคาจะอยู่ที่กิโลกรัมละ 100 บาท ถ้าสีแล้ว ราคาจะขึ้นไปเป็นกิโลกรัมละ 500 บาท หากคั่วและชงเองแล้ว ราคากาแฟจะขึ้นไปได้ถึงกิโลกรัมละ 1,000 บาท รวมทั้งที่แนวคิดในการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชนอีกด้วย

บ้านเปียงซ้อ และบ้านเปียงก่อ ตำบลขุนน่าน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดน่าน เป็นสองหมู่บ้านพื้นที่ต้นแบบปิดทองหลังพระฯ ตั้งแต่ปี 2552  เพื่อแก้ไขปัญหาป่าต้นน้ำถูกบุกรุกทำลาย ปัญหาความยากจนของราษฎร และยกระดับคุณภาพชีวิต เพื่อให้ประชาชนพึ่งพาตนเองได้ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง  ซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญในการดำเนินงาน