มูลนิธิปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ

“แตงโม” อีกหนึ่งพืชแห่งความหวังของชุมชนบ้านโคกยามู ต.ไพรวัน อ.ตากใบ จ.นราธิวาส ที่แม้ในอดีตเกษตรกรจะมีการปลูกแตงโมอยู่แล้ว แต่เป็นการปลูกโดยปราศจากองค์ความรู้ ทำให้เกิดปัญหาไม่ได้ผลผลิตตามต้องการบ้าง เกิดโรคจากแมลงบ้าง ทั้งยังมีการใช้สารเคมีที่เป็นอันตรายทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคด้วย

ดังนั้น สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ จึงได้เข้ามาส่งเสริมให้เกษตรกรบ้านโคกยามู ปลูกแตงโมพันธุ์เมญ่า ที่มีจุดเด่นที่ ลูกใหญ่ เปลือกเหนียว เนื้อละเอียด สีแดงสด กรอบ รสชาติหวานฉ่ำ เมล็ดน้อย ปลูก ตามหลัก “เกษตรประณีต” โดยวิธีการคลุมดิน ใช้ปุ๋ยอินทรีย์และสารชีวภัณฑ์ ทดแทนปุ๋ยเคมี ซึ่งมั่นใจได้ว่าผลผลิตแตงโมบ้านโคกยามูปลอดภัยไร้สารพิษ เป็นมิตรกับผู้บริโภค

นายรอย๊ะ น้ำนุม ประธานกลุ่มแตงโมบ้านโคกยามูกล่าวว่า ในอดีต ตนเองมีอาชีพปลูกผักและปลูกแตงโมบ้าง แต่เป็นการปลูกแบบวิถีเดิมๆ ไม่มีการดูแลผลผลิตให้ดีเท่าที่ควร ส่งผลให้ราคาที่ขายนั้นไม่สูงมากนัก แต่เมื่อสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ ได้เข้ามาส่งเสริมให้เกิดการรวมกลุ่มปลูกแตงโม ทำให้สมาชิกภายในกลุ่มมีการช่วยเหลือแลกเปลี่ยนองค์ความรู้กันเพื่อให้การผลิตแตงโมนั้นมีคุณภาพ ปลอดสารพิษ และขายได้ราคามากยิ่งขึ้น

“แต่ก่อนปลูกแตงโมแบบปล่อยไป ไม่มีความรู้อะไร มีรายจากการปลูกแตงโมตอนนั้น แค่ปีละ 40,000 กว่าบาทเท่านั้น แต่หลังจากสถาบันปิดทองฯ ส่งเสริมให้ปลูก ก็มีการรวมกลุ่ม สมาชิกในกลุ่มแลกเปลี่ยนองค์ความรู้กัน ใครมีปัญหาก็ช่วยกันแก้ไข ปิดทองก็คอยเป็นพี่เลี้ยงและเชื่อมโยงความรู้ให้ ผลผลิตก็มีคุณภาพมากขึ้น ทำให้ปีนี้รายได้เพิ่มมาเป็น 170,000 บาท เลยทีเดียว”

โดยในปี 2568 กลุ่มแตงโมบ้านโคกยามู มีสมาชิก 24 ราย ปลูกแตงโมในพื้นที่ 52.4 ไร่ โดยเริ่มปลูกช่วงเดือนธันวาคม ถึง มีนาคม ซึ่งในปีนี้ สามารถผลิตแตงโมได้ 2,740 ก.ก. ต่อไร่ จากเดิมตั้งเป้าไว้ 2,000 ก.ก. ต่อไร่ ได้ผลผลิตรวมทั้งหมด 143 ตัน ขายเป็นเงินกว่า 1,054,404 บาท หักต้นทุนรวมค่าแรงแล้วรวม 329,380 บาท กำไร 725,024 บาท โดยส่งขายในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ จังหวัดสงขลา และประเทศเพื่อบ้านอย่างประเทศมาเลเซียด้วย

นอกจากนี้ กลุ่มแตงโมบ้านโคกยามู ยังคิดต่อยอดว่า ในอนาคตจะเริ่มให้สมาชิกทดลองปลูกแตงโมไร้เมล็ด เพื่อขายให้กับตลาดบน อย่างกลุ่มผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อสูง ซึ่งหากสามารถผลิตได้ คาดว่าจะสร้างรายได้ให้กับกลุ่มมากขึ้นอย่างแน่นอน

ทั้งนี้ “บ้านโคกยามู ต.ไพรวัน อ.ตากใบ จ.นราธิวาส” คืออีกหนึ่งพื้นที่ ที่สถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ เข้ามาปรับปรุงพื้นที่ทำการเกษตรกร ให้กับเกษตรกรที่ไม่มีพื้นที่ทำกิน โดยสถาบันฯได้เข้ามามีส่วนช่วยในการเชื่อมโยงองค์ความรู้กับหน่วยงานต่างๆ และแนะนำการทำการเกษตรแบบผสมผสาน โดยเป็นการใช้ประโยชน์ในพื้นที่ขนาดเล็กให้ได้ประโยชน์สูงสุดและจะนำไปสู่การเป็นระบบการเกษตรแบบยั่งยืน

ซึ่งสถานที่นี้ เป็นแหล่ง “ผลิตอาหาร” ที่ “ปลอดภัย” ไว้ให้คนในชุมชนได้มีกิน ได้แบ่งปัน และได้จำหน่ายให้หน่วยงานราชการในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต้ มีพื้นที่เพาะปลูกเกษตรแบบผสมผสาน ที่ทั้งได้ขาย และได้บริโภคเองตลอดทั้งปี